Dlaczego doszło do Bitwy o Monte Cassino? Włochy 14.05 - 20.05.2024r.
W dniach 14.05-20.05.2024r. odbyła się trzecia, a zarazem ostatnia wymiana międzynarodowa uczniów i nauczycieli z Polski, Włoch i Niemiec w ramach projektu „Dlaczego doszło do bitwy o Monte Cassino?”. Gospodarzem ostatniego spotkania była włoska gmina Piedimonte San Germano.
Nasza przygoda rozpoczęła się na lotnisku Warszawa-Modlin, skąd wyruszyliśmy samolotem do Włoch. Późnym wieczorem dotarliśmy do Domu Polskiego Jana Pawła II w Rzymie, gdzie mogliśmy odpocząć po długiej podróży i przygotować się do czekającego nas kolejnego dnia niezwykłego wydarzenia. W środę 15 maja odwiedziliśmy bowiem Watykan, gdzie wzięliśmy udział w Audiencji Generalnej z udziałem Papieża Franciszka na Placu św. Piotra. Ojciec Święty wygłosił homilię, pobłogosławił nas oraz poświęcił przyniesione przez nas różańce. Było to dla nas niezwykle wzruszające doświadczenie. W trakcie pobytu w Watykanie spotkaliśmy się także z p. Grzegorzem Gałązką - mieszkańcem gm. Ceków-Kolonia, który jest akredytowanym fotografem papieskim. Po audiencji udaliśmy się na zwiedzanie Bazyliki Świętego Piotra, a następnie na spacer po Rzymie. Ogromne wrażenie zrobiły na nas zabytki starożytnego miasta tj.: Piazza Venezia, Fontanna Di Trevi, Schody Hiszpańskie, Forum Romanum, Koloseum.
Tego samego wieczora pożegnaliśmy Rzym i udaliśmy się autokarem do Piedimonte San Germano.
Kolejnego poranka odwiedziliśmy Historiale di Cassino - Historyczne Muzeum multimedialne w Cassino poświęcone pamięci bitwy pod Monte Cassino. Autorzy wystawy w bardzo przejmujący sposób opowiedzieli o jednej z najkrwawszych i najbardziej emblematycznych bitew II wojny światowej wykorzystując do tego film, muzykę oraz zdjęcia. Wizyta w muzeum była dla nas niezwykle poruszającym doświadczeniem, bowiem oprócz ekspozycji zabytków dużo uwagi poświęcono tam wspomnieniom miejscowej ludności oraz wojennym doświadczeniom zarówno żołnierzy jak i cywilów.
Tego dnia odwiedziliśmy także lokalne gospodarstwo ogrodnicze, w którym mieliśmy okazję nie tylko wysłuchać ciekawego wykładu na temat uprawianych w regionie ziół i roślin, ale także własnoręcznie zasadzić bazylię, która jest jedną z najważniejszych i najbardziej charakterystycznych przypraw w kuchni włoskiej.
Wieczorem udaliśmy się do Ratusza w Piedimonte San Germano, aby wziąć udział w spotkaniu z udziałem samorządowców z Polski, Włoch i Niemiec. Podczas tej wizyty upamiętniono trzech mieszkańców naszego regionu, którzy brali udział w wyzwalaniu miasteczka Piedimonte San Germano. Byli to: kapral Antoni Benc, kanonier Bolesław Gałązka oraz kapral Józef Łyszczyński. Włodarze trzech partnerskich gmin podpisali także trójstronne porozumienia o współpracy. Na zakończenie spotkania młodzież z Cekowa wręczyła wszystkim uczestnikom projektu maskotki - misie symbolizujące Wojtka – niedźwiedzia w stopniu kaprala, który brał udział w bitwie o Monte Cassino.
Uwieńczeniem dnia był udział w przepięknej paradzie świateł w Scalone - jednym z najbardziej charakterystycznych miejsc w Piedimonte San Germano. Tamtejsze długie schody, łączące dolną i górną część miasta, były miejscem jednej z najkrwawszych bitew II wojny światowej.
Piątek 17 maja rozpoczęliśmy wizytą w szkole podstawowej w Piedimonte San Germano, gdzie zostaliśmy bardzo uroczyście i serdecznie przyjęci. Niezwykle wzruszającym dla nas momentem było wspólne odśpiewanie naszego hymnu narodowego - „Mazurka Dąbrowskiego” do melodii zagranej na fletach przez uczniów włoskiej szkoły.
Następnie zwiedziliśmy wykopaliska archeologiczne starożytnej rzymskiej kolonii Aquinum, w tym m.in. ruiny dawnych rzymskich term. Poczuliśmy wtedy niezwykłego ducha historii starożytnej. Jednak niesamowite przeżycia tego dnia były dopiero przed nami. W godzinach popołudniowych wzięliśmy udział w uroczystościach na Wzgórzu Pamięci, gdzie stoi pomnik 6 Pułku Pancernego „Dzieci Lwowskich”. Uroczystości te były częścią obchodów 80. rocznicy bitwy o Monte Cassino. Uczestniczyli w nich m.in. weterani 2 Korpusu Polskiego, wojsko i harcerze, delegacja państwowa z p. Małgorzatą Kidawą-Błońską - marszałek Senatu na czele, delegacja samorządowa powiatu kaliskiego z p. Januszem Kłyszem oraz gminy Ceków-Kolonia z p. Wójtem – Mariuszem Chojnackim i oczywiście my – uczestnicy projektu (młodzież i nauczyciele z Polski, Włoch i Niemiec). W ceremonii uczestniczyli też mieszkańcy miejscowości. To tamtego dnia wszyscy zgromadzeni oddali hołd wyzwolicielom Piedimonte San Germano, a przede wszystkim poległym w tym włoskim miasteczku. Piedimonte zostało zajęte przez wojska polskie rankiem 25 maja 1944 r. W walkach zginęło lub zostało rannych 208 polskich żołnierzy. Podczas uroczystości delegacja dzieci projektowych wręczyła polskim kombatantom kotyliony - maki, symbol walk o masyw Monte Cassino. Łzy wzruszenia pojawiły się w naszych oczach, gdy uczestnicy uroczystości wspólnie zaśpiewali pieśń „Czerwone maki na Monte Cassino”. Obchody zakończył apel poległych oraz złożenie wieńców i kwiatów przy pomniku 6 Pułku Pancernego. Pobyt na Wzgórzu Pamięci zakończył się dla nas miłym akcentem. Wzięliśmy udział w koncercie polskiej śpiewaczki Marzeny Ugornej.
W sobotę 18 maja wczesnym rankiem wyruszyliśmy do Latiny, gdzie zwiedziliśmy Muzeum „Piana delle Orme”. To niezwykłe muzeum obejmuje dwa pawilony parku muzealnego, które są w całości przeznaczone na ekspozycje pojazdów wojennych z II wojny światowej. Dzięki licznym dioramom, czyli makietom modelarskim, nawiązującym swoją tematyką lub scenerią do historycznych wydarzeń, mogliśmy dowiedzieć się m.in., jak Włochy zaangażowały się w wojnę, jak przebiegała kampania północnoafrykańska, desant morski wojsk alianckich w pobliżu Anzio oraz bitwa o Monte Cassino. Jedna z makiet przedstawia moment, jak 18 maja 1944 roku żołnierz patrolu 12 Pułku Ułanów Podolskich zatknął biało-czerwoną flagę na ruinach klasztoru Benedyktynów na Monte Cassino W południe plut. Emil Czech odegrał hejnał mariacki, ogłaszający zwycięstwo polskich żołnierzy. Przy tej makiecie zatrzymaliśmy się na dłużej, był to dla nas czas zadumy, sięgnięcia pamięcią do tragicznych wydarzeń maja 1944. To żołnierze 2 Korpusu Polskiego pod wodzą gen. Władysława Andersa zdobyli wzgórze Monte Cassino, o które alianci toczyli walki z Niemcami przez kilka miesięcy. Zwycięstwo okupione było dużymi stratami. W natarciu zginęło 923 polskich żołnierzy, 345 uznano za zaginionych, a niemal 3 tys. zostało rannych. Otworzyli dzięki temu drogę na Rzym. W tym miejscu zrobiliśmy też sobie pamiątkowe zdjęcie. Wizyta w Muzeum „Piana delle Orme” okazała się dla nas wspaniałą żywą lekcją historii.
W niedzielę 19 maja udaliśmy się na niemiecki cmentarz wojskowy w miejscowości Caira, na którym delegacje uczniów wraz z włodarzami złożyli kwiaty. Następnie odwiedziliśmy Polski Cmentarz na Monte Cassino, który stanowi niezwykle przejmujący i uroczysty hołd dla męstwa i poświecenia polskich żołnierzy z Drugiego Korpusu Polskiego. Położony na wzgórzu 593, z widokiem na Klasztor Benedyktyński, cmentarz jest miejscem ostatecznego spoczynku 1052 polskich żołnierzy, którzy stracili życie podczas zaciętych walk o Monte Cassino, w tym także żołnierzy pochodzących z naszych terenów. Delegacje uczniów wraz z włodarzami złożyli hołd poległym polskim żołnierzom składając wieniec przy grobie generała Władysława Andersa. Podczas wizyty na Polskim Cmentarzu odszukaliśmy groby: kaprala Antoniego Benca - mieszkańca naszej gminy, który zginął 21 maja 1944 roku niosąc wolność miasteczku Piedimonte San Germano, Władysława Kmiecia pochodzącego z Kalisza, Kazimierza Maciołka pochodzącego z okolic Goszczanowa, Ludwika Zawistowskiego z powiatu kaliskiego oraz Mariana Śliwińskiego wywodzącego się z Kresów.
Następnie wszyscy udaliśmy się do Klasztoru Benedyktynów na wzgórzu Monte Cassino, który jest jednym z dwóch największych klasztorów we Włoszech. Został on założony w VI wieku przez świętego Benedykta. Klasztor stanowił jedną z części 161-kilometrowej niemieckiej Linii Gustawa, której zadaniem było powstrzymanie wkroczenia aliantów do Włoch. Został on doszczętnie zniszczony przez Aliantów 15 lutego 1944 roku. Tego dnia zrzucono na Monte Cassino prawie 600 ton bomb. Zginęło około 300 cywilów. Po wojnie opactwo zostało ponownie odbudowane i od tego czasu stało się symbolem pokoju i pojednania. Na dziedzińcach klasztoru można podziwiać między innymi figury świętego Benedykta oraz jego siostry bliźniaczki – świętej Scholastyki, a także długie i szerokie, wykonane z marmuru schody prowadzące do zapierającej dech w piersiach Katedry di Santa Maria Assunta e San Benedetto abate. Wnętrze klasztoru zachwyca mnogością detali, złotych ornamentów i wspaniałych fresków. Odwiedziny w Klasztorze były dla nas niezwykłym przeżyciem.
Ważnym momentem wymiany było uczestnictwo w uroczystościach odsłonięcie pomnika kaprala Antoniego Benca z 12 Pułku Ułanów Podolskich, który zginął wyzwalając Piedimonte San Germano w dniu 21 maja 1944 roku oraz nadanie skwerowi Jego imienia. Kapral Antoni Benc pochodził z Gminy Ceków-Kolonia i od lat jest upamiętniany przez lokalną społeczność tej gminy.
Na zakończenie dnia wszyscy uczestnicy projektu bawili się przy dźwiękach włoskiej muzyki na dyskotece zorganizowanej z inicjatywy nauczycieli, rodziców i młodzieży z włoskiej szkoły.
Wyjazd do Włoch obfitował w liczne atrakcje, które sprzyjały budowaniu pozytywnych relacji między uczestnikami projektu, ale przede wszystkim dał nam możliwość poznania historii i budowania pamięci o tragicznych czasach II wojny światowej.
Uczestnikami wymiany międzynarodowej byli uczniowie klasy 6: Kalina Domaracka, Kamila Grabowska, Oliwia Szymfel, Maja Zielińska, Michał Benedyczak, Karol Woźniak oraz klasy 7: Lena Chojnacka, Ewelina Garncarek, Paulina Garncarek, Aleksandra Grzegorek, Izabela Kaszuba, Bartosz Marczak wraz z opiekunami: p. Teresą Chrzęściewską, p. Urszulą Zawadzką i p. Katarzyną Benedyczak.
